21/6-19: Fyrste byggetrinn på plass?

Det landsomfattande prosjektet «Munnleg historie for alle»  kjem til å få to millionar kroner årleg i tre år frå Sparebankstiftelsen DnB. Pengane skal brukast til å gjennomføra kurs, opplæring og annan kompetanseutvikling om munnleg historie. Hovudansvarleg for gjennomføringa blir Memoar – norsk organisasjon for munnleg historie, som har sin base i Bergen. Fagleg blir arbeidet forankra i Norsk Folkeminnesamling (NFS) ved Universitetet i Oslo. I tillegg blir Norsk etnologisk gransking (NEG) ved Folkemuseet på Bygdøy,  både teknisk og fagleg samarbeidspartnar.

Frå "forprosjektet" i 2018, på kaia i Hammerfest.  Audun Kjus frå NEG, Bjørn Enes frå Memoar og Line Esborg frå NFS.

Munnleg historie er systematisk innsamling, dokumentering, arkivering og formidling av munnleg primærkjeldemateriale til både kultur-, sosial- og allmenn historie. Det er eit felt som er svært godt eigna for samarbeid mellom institusjonar og frivillige, og det er fremjing av slikt samarbeid som er hovudformålet med prosjektet.  

Historielag og andre frivillige organisasjonar som vil samarbeida med musé, arkiv eller andre kulturinstitusjonar om munnleg historie, kan nå få så godt som gratis hjelp til å koma i gang.  Det vil bli bygd opp eit ressurssenter i Bergen som får heile landet som arbeidsfelt. Leiar der blir Line Førre Grønstad, som er kulturvitar med bakgrunn frå Norsk etnologisk gransking og UiB. (Ho er i  innspurten av sitt doktorgradsarbeid, og fram til ho har disputert vil Bjørn Enes, leiar av Memoar, vikariere for henne som prosjektleiar). Ein styringskomite vil ha den overordna leiinga – og leiar der vil vera Line Esborg som er fagansvarleg for Norsk Folkeminnesamling. Prosjektstart blir 1. august 2019.

Memoar er med i arbeid for eit Senter for munnleg historie, saman med ei rekke andre interessentar i Vestland fylke. Dersom det arbeidet før fram, er intensjonen at «Munnleg historie for alle» skal gå inn som ein del – kan hende eit «fyrste byggetrinn» -  i eit slikt senter.

Memoar er også med i utviklinga av i ei satsing på munnleg historie  i regi av Landslaget for lokalhistorie. Også dette vil kunne samordnast med prosjektet  «munnleg historie for alle».

Heile prosjektskildringa er publisert på nettadressa www.memoar.no/folkeminnet. Der vil også oppdatert informasjon bli publisert gjennom prosjektperioden.

21/6-19: Bjørn Enes 

23/5-19: Forteljardyst

Det vart ein ubetinga suksess for fyrste utgåve av Hordaland Teater si nye satsing på folkeleg forteljarkunst. Torsdag 23. mai (2019) var seks historieforteljarar inviterte til å framføra kvar si åtte minutt lange historie. Tre av dei fekk fortelja i tre minutt til. Og «Hilde» vart kåra som vinnar.

("Hilde" vann - "Alf " måtte sjå seg slått - Christine Hope delte ut fyrstepremien, eit innramma bilete av Ivar Aasen...)

15/5-19: Etikk, relevans og finansiering

Fordelen med å skriva refleksjonar framfor samtalereferat under forprosjekt Senter for munnleg historie, er at me heile tida kan tenkja framover. Samtalane kan vera reelt opne og uformelle, utan at me treng tenkja på kva som “kjem i protokollen”. Me kan ha idéutviklinga i fokus, i staden for finjusteringar av kven som sa kva i førre runde.

I dag vil eg reflektera om desse tre svært ulike men viktige stikkorda: Etikk, relevans og finansiering. 

Frå forteljarpanel om ekplosjonen på Vågen. Frå venstre: Åshild Lerøy, Nils Audun Vassenden, Ludvig Myrland, Bjørn Enes (samtaleleiar) Eli Eustice, Grethe Sangolt, Ellinor Johannesen og Ørnulf Aase. Foto: Memoar)

7/5-19: Stemmene frå Tingvoll

Tingvoll i Møre og Romsdal er i ferd med å innta rollen som eit “laboratorium” for korleis samarbeidet kan utviklast mellom eit Senter for munnleg historie og lokale miljø av profesjonelle og frivillige “minnesamlarar”. I dagane fredag 3. til sundag 5. mai gjennomførte Memoar og Tingvoll Museum eit intensivkurs, to fulle dagar med minneopptak og eit publikumsarrangement der primærkjelder fortalde om to viktige kvinnearbeidsplassar i bygda.

Eit amerikansk senter for munnleg historie

Fredag 26. april møtte ti personar hos Spesialsamlingane, Universitetsbiblioteket i Bergen, for å høyra direktøren for det amerikanske Southern Oral History Program (SOHP.org), Rachel Seidman, fortelja om senteret og delta i diskusjon om kva eit framtidig Senter for munnleg historie i Bergen kan læra frå SOHP.

Rachel Seidman (Foto: B.Enes)

Det store arkivløftet

I dagane 8. og 9. april vart plassen nær sprengt på Oslo Kongresssenter. Det 8. norske arkivmøtet samla 650 deltakarar - arrangørane hadde håpa på omlag halvparten. Tilstrømminga er symptom på at det skjer og skal skje uvanleg mykje i arkivsektoren - og at det skjer fort. Me var der  for å fylgja med på kva som er eller kan bli relevant i arbeidet for eit senter for munnleg historie.

Audun Kjus frå Norsk etnologisk gransking lanserte ideen 

Samtaleserie - frå påske til sommar

I perioden 23. april til omlag 20. juni vil prosjektleiar Bjørn Enes forsøka å gjennomføra ein serie samtalar om stikkordet "Senter for munnleg historie". Kva er det som gjer eit slikt stikkord interessant? Korleis kan det sjå ut? Kva nytte kan kvar samtalepartnar ha av det - og kva kan dei bidra med? Kva vil det kosta - og korleis kan det finansierast?

Forprosjekt til Senter for munnleg historie

Som resultat av eit idémøte hos byråd Andersland den 31. januar 2019, vart Memoar oppmoda om å ta initiativ til eit forprosjekt som skal konkretisera eit forslag til eit tverrfagleg senter for munnleg historie i Bergen.

(Ideen om ein senter for munnleg historie vart presentert på Memoarkonferansen 1. og 2. mars 2019. Frå v: Knut Kjeldstadli, Marie Smith-Solbakken, Hans Jørgen Wallin Weihe, Maja Gudim Burheim, Bente Gullveig Alver, Odd Hemstrøm, Bjørn Enes og Malin Thor Tureby)

Alt nå anar me to konturar

Den såkalla tenketanken som om nokre veker skal legga fram eit eller fleire gjennomtenkte forslag til et senter for munnleg historie i Bergen, kom saman for fyrste gong i går, tirsdag 5. mars. Etter to og ein halv times engasjert diskusjon gjekk me frå kvarandre med to vage bilete i hovudet.  Det eine likna mest på dette: 

Memoarkonferansen 2019

Fleire av foredragshaldarane under Memoarkonferansen 2019 kom inn på behovet for ei styrking av strukturane rundt munnleg historie og andre kulturhistoriske samlingar i Noreg. Fyrste innlegg på konferansen var professor Knut Kjeldstadli som utdjupa sine tankar om eit norsk Mnemotek - og siste innlegg var trioen Audun Kjus, Line Esborg og Bjørn Enes som leika seg med ein visjon om Mnemoteket i Bergen i året 2170:

Utviklingsplan: Ei "Gembavandring"

Me i Memoar har tenkt litt og snudd og vendt litt på tidlegare erfaringar med idé- og prosjektutvikling, og endt opp med ei skisse basert på det japanarane kallar ei "Gemba-vandring". Det er omlag det same  som amerikanarane kallar "management by wandering around", bortsett frå at her handlar det ikkje om administrasjon, men om å tømra  ein laus idé om til eit konkret forslag. 

(Vandringsmann med stav. Adolph Tidemand)

6. feb 2019: Mykje blir til medan ein går. Ikkje berre vegen.

Sist veke, på torsdag 31. januar, sat 20 menneskje samla rundt kulturbyråden i Bergen, Julia Andersland.  Me har fått eit innspel, sa ho. Om at eit senter for munnleg historie kan vera fint å ha i Bergen.  Så vil me gjerne høyra meiningar om det?

Me hadde vel høgst ulike bilete oppi hovudet, alle me som sat der. Mitt var omlag som dette: Ei scene der det verkelege livet til såkalla "vanlege folk" kan koma til syne og bli tatt vare på i ein og same operasjon:

(Biletet er tjuvlånt frå nettsida til det såkalla verdsforumet i Haag)